ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਫ਼ਾਕਿਰ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ

ਮਰਹੂਮ ਜਨਾਬ ਫ਼ਾਕਿਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਤਾਰੁਫ਼ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਜ਼ੁਬਾਨ ਵੀ ਛੋਟੀ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕਲਮ ਖੁੰਢੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਸ਼ਾਇਰ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਮ, ਇਕ ਕਲਮਕਾਰ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਣ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਾਰੁਫ਼ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਤੇ ਨਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਦੀਵਾਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਛਪਾ ਸਕਿਆ... ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਦੀਵਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅਲਮਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਸਾਹਿਬਿ-ਕਿਤਾਬ ਬਣਨਾ ਫ਼ਾਕਿਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋਣਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅਲਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ‘ਸੁਰੰਗ’ ਦੀ ਪਲੇਠੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਅਧੂਰੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਤੇ ਪੂਰੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧੂਰੀਆਂ-ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਤਕਾਜ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਕੁੱਝ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਿਅਰ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕੇ। ਜਿਹੜੇ ਸ਼ਿਅਰ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਗ਼ਾਇਬ ਰਹਿਣਗੇ, ਇਸ ਦਾ ਅਫ਼ਸੋਸ ਵੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਿਅਰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਯਤਨ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਸੁਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਹਾਂ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਹੀਲਾ ਸੱਚੀ ਹੀ ਪਸੰਦ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਦ-ਮੁਰਾਦੇ ਜਿਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦੇਵੇ, ਏਨਾ ਹੀ ਬੜਾ ਹੈ।

-ਸੁਰੰਗਸਾਜ਼

1.
ਆਦਮੀ ਆਦਮੀ ਕੋ ਕਿਆ ਦੇਗਾ,
ਜੋ ਭੀ ਦੇਗਾ ਵਹੀ ਖ਼ੁਦਾ ਦੇਗਾ ।

ਮੇਰਾ ਕਾਤਿਲ ਹੀ ਮੇਰਾ ਮੁਨਸਿਫ਼ ਹੈ,
ਕਿਆ ਮੇਰੇ ਹੱਕ ਮੇਂ ਫੈਸਲਾ ਦੇਗਾ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੋ ਕਰੀਬ ਸੇ ਦੇਖੋ,
ਇਸਕਾ ਚੇਹਰਾ ਤੁਮਹੇਂ ਰੁਲਾ ਦੇਗਾ।

ਹਮਸੇ ਪੂਛੋ ਦੋਸਤੀ ਕਾ ਸਿਲਾ,
ਦੁਸ਼ਮਨੋਂ ਕਾ ਭੀ ਦਿਲ ਹਿਲਾ ਦੇਗਾ।

ਇਸ਼ਕ ਕਾ ਜ਼ਹਿਰ ਭੀ ਪੀ ਲੀਆ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਅਬ ਮਸੀਹਾ ਭੀ ਕਿਆ ਦਵਾ ਦੇਗਾ।
*
2.
ਆਜ ਕੇ ਦੌਰ ਮੇਂ ਐ ਦੋਸਤ ਯੇਹ ਮੰਜ਼ਿਰ ਕਿਊਂ ਹੈ,
ਜ਼ਖ਼ਮ ਹਰ ਸਰ ਪੇ, ਹਰ ਇਕ ਹਾਥ ਮੇਂ ਪੱਥਰ ਕਿਊਂ ਹੈ ।

ਜਬ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਜ਼ੱਰੇ ਮੇਂ ਤੂ ਰਹਿਤਾ ਹੈ,
ਫਿਰ ਜ਼ਮੀਂ ਪਰ ਕਹੀਂ ਮਸਜਿਦ ਕਹੀਂ ਮੰਦਿਰ ਕਿਊਂ ਹੈ ।

ਅਪਨਾ ਅੰਜਾਮ ਤੋ ਮਾਲੂਮ ਹੈ ਸਬ ਕੋ ਫਿਰ ਭੀ,
ਅਪਨੀ ਨਜ਼ਰੋਂ ਮੇਂ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਸਿਕੰਦਰ ਕਿਊਂ ਹੈ ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਨੇ ਕੇ ਕਾਬਿਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਬ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਵਰਨਾ ਹਰ ਆਂਖ ਮੇਂ ਅਸ਼ਕੋਂ ਕਾ ਸਮੰਦਰ ਕਿਊਂ ਹੈ ।
*
3.
ਆਜ ਤੁਮਸੇ ਬਿਛੜ ਰਹਾ ਹੂੰ,
ਆਜ ਕਹਿਤਾ ਹੂੰ ਫਿਰ ਮਿਲੂੰਗਾ ਤੁਮ ਸੇ।
ਤੁਮ ਮੇਰਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਤੀ ਰਹੋ
ਆਜ ਕਾ ਐਤਬਾਰ ਕਰਤੀ ਰਹੋ ।

ਲ਼ੋਗ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ਵਕਤ ਚਲਤਾ ਹੈ,
ਔਰ ਇਨਸਾਨ ਭੀ ਬਦਲਤਾ ਹੈ ।
ਕਾਸ਼ ਰੁਕ ਜਾਏ ਵਕਤ ਆਜ ਕੀ ਰਾਤ,
ਔਰ ਬਦਲੇ ਨਾ ਕੋਈ ਆਜ ਕੇ ਬਾਦ ।
ਵਕਤ ਬਦਲੇ ਯੇਹ ਦਿਲ ਨਾ ਬਦਲੇਗਾ,
ਤੁਮਸੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਭੀ ਨਾ ਟੂਟੇਗਾ ।
ਤੁਮ ਹੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਮੇਰੀ ਸਾਂਸੋਂ ਕੀ,
ਤੁਮ ਹੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਹੋ ਮੇਰੇ ਸਪਨੋਂ ਕੀ ।

ਲੋਗ ਬੁਨਤੇ ਹੈਂ ਪਿਆਰ ਕੇ ਸਪਨੇ,
ਔਰ ਸਪਨੇ ਬਿਖਰ ਭੀ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ।
ਏਕ ਏਹਸਾਸ ਹੀ ਤੋ ਹੈ ਯੇਹ ਵਫ਼ਾ,
ਔਰ ਏਹਸਾਸ ਮਰ ਭੀ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ।
*
4.
ਅਗ਼ਰ ਹਮ ਕਹੇਂ ਔਰ ਵੋਹ ਮੁਸਕਰਾ ਦੇਂ,
ਹਮ ਉਨਕੇ ਲੀਏ ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ ਲੁਟਾ ਦੇਂ ।

ਹਰ ਏਕ ਮੋੜ ਪਰ ਹਮ ਗ਼ਮੋਂ ਕੋ ਸਜ਼ਾ ਦੇਂ,
ਚਲੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੋ ਮੌਹੱਬਤ ਬਨਾ ਦੇਂ ।

ਅਗ਼ਰ ਖ਼ੁਦ ਕੋ ਭੂਲੇ ਤੋ ਕੁੱਛ ਭੀ ਨਾ ਭੂਲੇ,
ਕਿ ਚਾਹਤ ਮੇਂ ਉਨਕੀ ਖ਼ੁਦਾ ਕੋ ਭੁਲਾ ਦੇਂ ।

ਕਭੀ ਗ਼ਮ ਕੀ ਆਂਧੀ ਜਿਨਹੇਂ ਛੂ ਨਾ ਪਾਏ,
ਵਫ਼ਾਓਂ ਕੇ ਹਮ ਵੋਹ ਨਸ਼ੇਮਨ ਬਨਾ ਦੇਂ ।

ਕਯਾਮਤ ਕੇ ਦੀਵਾਨੇ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ਹਮਸੇ,
ਚਲੋ ਉਨਕੇ ਚੇਹਰੇ ਸੇ ਪਰਦਾ ਹਟਾ ਦੇਂ ।

ਸਜ਼ਾ ਦੇਂ, ਸਿਲਾ ਦੇਂ, ਬਨਾ ਦੇਂ, ਮਿਟਾ ਦੇਂ,
ਮਗਰ ਵੋਹ ਕੋਈ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਨਾ ਦੇਂ ।
*
5.
ਅਹਿਲਿ-ਉਲਫ਼ਤ ਕੇ ਹਵਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ,
ਲੈਲਾ ਮਜਨੂੰ ਕੀ ਮਿਸਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ ।

ਜਬ ਭੀ ਤਕਮੀਲਿ-ਮੌਹੱਬਤ ਕਾ ਖ਼ਯਾਲ ਆਤਾ ਹੈ,
ਮੁਝਕੋ ਅਪਨੇ ਖ਼ਯਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ ।

ਲੋਗ ਅਪਨੇ ਲੀਏ ਔਰੋਂ ਮੇਂ ਵਫ਼ਾ ਢੂੰਡਤੇ ਹੈਂ,
ਉਨ ਵਫ਼ਾ ਢੂੰਡਨੇ ਵਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ ।

ਦੇਖਨੇ ਵਾਲੋ ਤਬੱਸੁਮ ਕੋ ਕਰਮ ਮਤ ਸਮਝੋ,
ਉਨ੍ਹੇਂ ਤੋ ਦੇਖਨੇ ਵਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ ।

ਚਾਂਦਨੀ ਰਾਤ ਮੌਹੱਬਤ ਮੇਂ ਹਸੀਨ ਥੀ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’
ਅਬ ਤੋ ਬੀਮਾਰ ਉਜਾਲੋਂ ਪੇ ਹਸੀਂ ਆਤੀ ਹੈ ।
*
6.
ਚਰਾਗ਼ੋ-ਆਫ਼ਤਾਬ ਗੁੰਮ, ਬੜੀ ਹਸੀਨ ਰਾਤ ਥੀ,
ਸ਼ਬਾਬ ਕੀ ਨਕਾਬ ਗੁੰਮ, ਬੜੀ ਹਸੀਨ ਰਾਤ ਥੀ ।

ਮੁਝੇ ਪਿਲਾ ਰਹੇ ਥੇ ਵੋਹ ਕਿ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਸ਼ੰਮਾਅ ਬੁਝ ਗਈ,
ਗਿਲਾਸ ਗੁੰਮ ਸ਼ਰਾਬ ਗੁੰਮ, ਬੜੀ ਹਸੀਨ ਰਾਤ ਥੀ ।

ਲਿਖਾ ਹੂਆ ਥਾ ਜਿਸ ਕਿਤਾਬ ਮੇਂ ਕਿ ਇਸ਼ਕ ਤੋ ਹਰਾਮ ਹੈ ।
ਹੂਈ ਵਹੀ ਕਿਤਾਬ ਗੁੰਮ, ਬੜੀ ਹਸੀਨ ਰਾਤ ਥੀ ।

ਲਬੋਂ ਸੇ ਲਬ ਜੋ ਮਿਲ ਗਏ, ਲਬੋਂ ਸੇ ਲਬ ਜੋ ਸਿਲ ਗਏ ।
ਸਵਾਲ ਗੁੰਮ ਜਵਾਬ ਗੁੰਮ, ਬੜੀ ਹਸੀਨ ਰਾਤ ਥੀ ।
*
7.
ਢਲ ਗਇਆ ਆਫ਼ਤਾਬ ਐ ਸਾਕੀ,
ਲਾ ਪਿਲਾ ਦੇ ਸ਼ਰਾਬ ਐ ਸਾਕੀ ।

ਯਾ ਸੁਰਾਹੀ ਲਗਾ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹ ਸੇ,
ਯਾ ਉਲਟ ਦੇ ਨਕਾਬ ਐ ਸਾਕੀ ।

ਮਯਕਦਾ ਛੋੜ ਕਰ ਕਹਾਂ ਜਾਊਂ,
ਹੈ ਜ਼ਮਾਨਾ ਖਰਾਬ ਐ ਸਾਕੀ ।

ਜਾਮ ਭਰ ਦੇ ਗੁਨਾਹਗਾਰੋਂ ਕੇ,
ਯੇ ਭੀ ਹੈ ਇਕ ਸੁਆਬ ਐ ਸਾਕੀ ।

ਆਜ ਪੀਨੇ ਦੇ ਔਰ ਪੀਨੇ ਦੇ
ਕਲ ਕਰੇਂਗੇ ਹਿਸਾਬ ਐ ਸਾਕੀ ।
*
8.
ਦਿਲ ਕੇ ਦੀਵਾਰੋ-ਦਰ ਪੇ ਕਿਆ ਦੇਖਾ,
ਬਸ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਹੀ ਲਿਖਾ ਦੇਖਾ ।

ਤੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਹਮ ਨੇ ਕਿਆ ਦੇਖਾ,
ਕਭੀ ਕਾਤਿਲ ਕਭੀ ਖ਼ੁਦਾ ਦੇਖਾ ।

ਅਪਨੀ ਸੂਰਤ ਲਗੀ ਪਯਾਰੀ ਸੀ,
ਜਬ ਕਭੀ ਹਮਨੇ ਆਈਨਾ ਦੇਖਾ ।

ਹਾਏ ਅੰਦਾਜ਼ ਤੇਰੇ ਰੁਕਨੇ ਕਾ,
ਵਕਤ ਕੋ ਭੀ ਰੁਕਾ ਰੁਕਾ ਦੇਖਾ ।

ਤੇਰੇ ਜਾਨੇ ਮੇਂ ਔਰ ਆਨੇ ਮੇਂ,
ਹਮਨੇ ਸਦੀਓਂ ਕਾ ਫਾਸਲਾ ਦੇਖਾ ।

ਫਿਰ ਨਾ ਆਇਆ ਖਯਾਲ ਜੰਨਤ ਕਾ,
ਜਬ ਤੇਰੇ ਘਰ ਕਾ ਰਾਸਤਾ ਦੇਖਾ ।
*
9.
ਦੁਨੀਆ ਸੇ ਵਫ਼ਾ ਕਰ ਕੇ ਸਿਲਾ ਢੂੰਡ ਰਹੇ ਹੈਂ,
ਹਮ ਲੋਗ ਭੀ ਨਾਦਾਂ ਹੈਂ, ਯੇ ਕਿਆ ਢੂੰਡ ਰਹੇ ਹੈਂ

ਕੁਛ ਦੇਰ ਠਹਿਰ ਜਾਈਏ ਬੰਦਾ-ਇ-ਇਨਸਾਫ਼,
ਹਮ ਅਪਨੇ ਗੁਨਾਹੋਂ ਮੇਂ ਖ਼ਤਾ ਢੂੰਡ ਰਹੇ ਹੈਂ ।

ਯੇਹ ਭੀ ਤੋ ਸਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰਿ-ਵਫ਼ਾ ਹੂੰ,
ਕਿਊਂ ਲੋਗ ਮੌਹੱਬਤ ਕੀ ਸਜ਼ਾ ਢੂੰਡ ਰਹੇ ਹੈਂ ।

ਦੁਨੀਆ ਕੀ ਤਮੰਨਾ ਥੀ ਕਭੀ ਹਮ ਕੋ ਭੀ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’
ਅਬ ਜ਼ਖ਼ਮਿ-ਤਮੰਨਾ ਕੀ ਦਵਾ ਢੂੰਡ ਰਹੇ ਹੈਂ ।
*
10.
ਫ਼ਲਸਫ਼ਿ-ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਪੇਸ਼ ਆਏ ਸਵਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ,
ਹਮ ਪਰੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਰਹੇ ਅਪਨੇ ਖ਼ਯਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਸ਼ੀਸ਼ਾਗਰ ਬੈਠੇ ਰਹੇ ਜ਼ਿਕਰਿ-ਮਸੀਹਾ ਲੇ ਕਰ,
ਔਰ ਹਮ ਟੂਟ ਗਏ ਕਾਂਚ ਕੇ ਪਯਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਜਬ ਭੀ ਅੰਜਾਮਿ-ਮੌਹੱਬਤ ਨੇ ਪੁਕਾਰਾ ਖ਼ੁਦ ਕੋ,
ਵਕਤ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀ ਆਹਮ ਕੋ ਮਿਸਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਜ਼ਿਕਰ ਜਬ ਹੋਗਾ ਮੌਹੱਬਤ ਮੇਂ ਤਬਾਹੀ ਕਾ ਕਹੀਂ,
ਯਾਦ ਹਮ ਆਏਂਗੇ ਦੁਨੀਆ ਕੋ ਹਵਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।
*
11.
ਗ਼ਮ ਬੜ੍ਹੇ ਆਤੇ ਹੈਂ ਕਾਤਿਲ ਕੀ ਨਿਗਾਹੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ,
ਤੁਮ ਛਿਪਾ ਲੋ ਮੁਝੇ ਐ ਦੋਸਤ, ਗੁਨਾਹੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਅਪਨੀਂ ਨਜ਼ਰੋਂ ਮੇਂ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਨਾ ਹੋਤੇ ਕਿਓਂ ਕਰ,
ਦਿਲ ਹੀ ਦੁਸ਼ਮਨ ਹੈ ਮੁਖਾਲ਼ਿਫ਼ ਕੇ ਗਵਾਹੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਹਰ ਤਰਫ਼ ਜ਼ੀਸਤ ਕੀ ਰਾਹੋਂ ਮੇਂ ਕੜੀ ਧੁਪ ਹੈ ਦੋਸਤ,
ਬਸ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੇ ਸਾਏ ਹੈਂ ਪਨਾਹੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।

ਜਿਨਕੀ ਖ਼ਾਤਿਰ ਕਭੀ ਇਲਜ਼ਾਮ ਉਠਾਏ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’
ਵੋਹ ਭੀ ਪੇਸ਼ ਆਏ ਹੈਂ ਇਨਸਾਫ਼ ਕੇ ਸ਼ਾਹੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ।
*
12.
ਹਮ ਤੋ ਯੂੰ ਅਪਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ਮਿਲੇ,
ਅਜਨਬੀ ਜੈਸੇ ਅਜਨਬੀ ਸੇ ਮਿਲੇ ।

ਹਰ ਵਫ਼ਾ ਏਕ ਜੁਰਮ ਹੋ ਗਈ,
ਦੋਸਤ ਕੁਛ ਐਸੀ ਬੇਰੁਖੀ ਸੇ ਮਿਲੇ ।

ਫੂਲ ਹੀ ਫੂਲ ਹਮ ਨੇ ਮਾਂਗੇ ਥੇ,
ਦਾਗ਼ ਹੀ ਦਾਗ਼ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ਮਿਲੇ ।

ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾ ਆਪ ਹਮ ਸੇ ਮਿਲਤੇ ਹੈਂ,
ਆਦਮੀ ਯੂੰ ਨਾ ਆਦਮੀ ਸੇ ਮਿਲੇ ।
*
13.
ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਗ਼ੈਰਤਿ-ਜਜ਼ਬਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ,
ਵਰਨਾ ਕਿਆ ਬਾਤ ਥੀ ਕਿਸ ਬਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ ।

ਆਪ ਕਹਿਤੇ ਥੇ ਕਿ ਰੋਨੇ ਸੇ ਨਾ ਬਦਲੇਂਗੇ ਨਸੀਬ,
ਉਮਰ ਭਰ ਆਪ ਕੀ ਇਸ ਬਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ ।

ਰੋਨੇ ਵਾਲੋਂ ਸੇ ਕਹਿ ਦੋ ਉਨ ਕਾ ਭੀ ਰੋਨਾ ਰੋ ਲੇਂ,
ਜਿਨ ਕੋ ਮਜਬੂਰੀਇ-ਹਾਲਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ ।

ਤੁਝ ਸੇ ਮਿਲ ਕਰ ਹਮੇਂ ਰੋਨਾ ਥਾ ਬਹੁਤ ਰੋਨਾ ਥਾ,
ਤੰਗੀਇ-ਵਕਤਿ-ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ ।

ਏਕ ਦੋ ਰੋਜ਼ ਕਾ ਸਦਮਾ ਹੋ ਤੋ ਰੋ ਲੇਂ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’
ਹਮ ਕੋ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੇ ਸਦਮਾਤ ਨੇ ਰੋਨੇ ਨਾ ਦੀਆ ।
*
14.
ਜਬ ਭੀ ਤਨਹਾਈ ਸੇ ਘਬਰਾ ਕੇ ਸਿਮਟ ਜਾਤੇ ਹੈਂ,
ਹਮ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਕੇ ਦਾਮਨ ਸੇ ਲਿਪਟ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ।

ਉਨ ਪੇ ਤੂਫ਼ਾਨ ਕੋ ਭੀ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੂਆ ਕਰਤਾ ਹੈ,
ਵੋ ਸਫ਼ੀਨੇ ਜੋ ਕਿਨਾਰੋਂ ਪੇ ਉਲਟ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ।

ਹਮ ਤੋ ਆਏ ਥੇ, ਰਹੇ ਸ਼ਾਖ ਮੇਂ ਫੂਲੋਂ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ,
ਤੁਮ ਅਗ਼ਰ ਹਾਰ ਸਮਝਤੇ ਹੋ ਤੋ ਹਟ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ।
*
15.
ਜਿਸ ਮੋੜ ਪਰ ਕੀਏ ਥੇ ਹਮ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਬਰਸੋਂ,
ਉਸ ਸੇ ਲਿਪਟ ਕੇ ਰੋਏੇ ਦੀਵਾਨਾਵਾਰ ਬਰਸੋਂ ।

ਤੁਮ ਗ਼ੁਲਸਿਤਾਂ ਸੇ ਆਏ, ਜ਼ਿਕਰਿ-ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਹੀ ਲਾਏ,
ਹਮ ਨੇ ਕਫ਼ਸ ਮੇਂ ਦੇਖੀ ਫ਼ਸਲਿ-ਬਹਾਰ ਬਰਸੋਂ ।

ਹੋਤੀ ਰਹੀ ਹੈ ਯੂੰ ਤੋ ਬਰਸਾਤ ਆਂਸੂਓਂ ਕੀ,
ਉਠਤੇ ਰਹੇ ਹੈਂ ਫਿਰ ਭੀ ਦਿਲ ਸੇ ਗੁਬਾਰ ਬਰਸੋਂ ।

ਵੋਹ ਸੰਗਿ-ਦਿਲ ਥਾ ਕੋਈ ਬੇਗਾਨਾਇ-ਵਫ਼ਾ ਥਾ,
ਕਰਤੇ ਰਹੇ ਹੈਂ ਜਿਸਕਾ ਹਮ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਬਰਸੋਂ
*
16.
ਕਿਸੀ ਰੰਜਿਸ਼ ਕੋ ਹਵਾ ਦੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਭੀ,
ਮੁਝ ਕੋ ਏਹਸਾਸ ਦਿਲਾ ਦੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਭੀ ।

ਮੇਰੇ ਰੁਕਨੇ ਸੇ ਮੇਰੀ ਸਾਂਸੇਂ ਭੀ ਰੁਕ ਜਾਏਂਗੀ,
ਫ਼ਾਸਲੇ ਔਰ ਬੜ੍ਹਾ ਦੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਭੀ ।

ਜ਼ਹਿਰ ਪੀਨੇ ਕੀ ਆਦਤ ਥੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਾਲੋ,
ਅਬ ਕੋਈ ਔਰ ਦਵਾ ਦੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਭੀ ।

ਚਲਤੀ ਰਾਹੋਂ ਮੇਂ ਯੂੰ ਹੀ ਆਂਖ ਲਗੀ ਹੈ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਭੀੜ ਲੋਗੋਂ ਕੀ ਹਟਾ ਦੋ ਕਿ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਭੀ ।
*
17.
ਕੁਛ ਤੋ ਦੁਨੀਆ ਕੀ ਇਨਾਯਾਤ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਆ,
ਔਰ ਕੁਛ ਤਲਖ਼ੀਇ-ਹਾਲਾਤ ਨੇ ਤੋੜ ਦੀਆ ।

ਹਮ ਤੋ ਸਮਝੇ ਥੇ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਮੇਂ ਬਰਸੇਗੀ ਸ਼ਰਾਬ,
ਆਈ ਬਰਸਾਤ ਤੋ ਬਰਸਾਤ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਆ ।

ਦਿਲ ਤੋ ਰੋਤਾ ਰਹੇ, ਔਰ ਆਂਖ ਸੇ ਆਂਸੂ ਨਾ ਬਹੇ,
ਇਸ਼ਕ ਕੀ ਐਸੀ ਰਵਾਯਾਤ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਆ ।

ਵੋਹ ਮੇਰੇ ਹੈਂ, ਮੁਝੇ ਮਿਲ ਜਾਏਂਗੇ, ਆ ਜਾਏਂਗੇ,
ਐਸੇ ਬੇਕਾਰ ਖ਼ਯਾਲਾਤ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਆ।

ਆਪ ਕੋ ਪਯਾਰ ਹੈ ਮੁਝ ਸੇ ਕਿ ਨਹੀਂ ਹੈ ਮੁਝ ਸੇ,
ਜਾਨੇ ਕਿਓਂ ਐਸੇ ਸਵਾਲਾਤ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਆ ।
*
18.
ਮੇਰੇ ਦੁਖ ਕੀ ਕੋਈ ਦਵਾ ਨਾ ਕਰੋ,
ਮੁਝ ਕੋ ਮੁਝ ਸੇ ਅਭੀ ਜੁਦਾ ਨਾ ਕਰੋ ।

ਨਾ ਖ਼ੁਦਾ ਕੋ ਖ਼ੁਦਾ ਕਹਿਨਾ ਹੈ ਤੋ ਫਿਰ,
ਡੂਬ ਜਾਓ, ਖ਼ੁਦਾ ਖ਼ੁਦਾ ਨਾ ਕਰੋ ।

ਯੇਹ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ ਦੋਸਤੀ ਨੇ ਹਮੇਂ,
ਦੋਸਤ ਬਨ ਕਰ ਕਭੀ ਵਫ਼ਾ ਨਾ ਕਰੋ ।

ਇਸ਼ਕ ਹੈ ਇਸ਼ਕ, ਯੇਹ ਮਜ਼ਾਕ ਨਹੀਂ,
ਚੰਦ ਲਮਹੋਂ ਮੇਂ ਫ਼ੈਸਲਾ ਨਾ ਕਰੋ ।

ਆਸ਼ਕੀ ਹੋ ਯਾ ਬੰਦਗੀ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਬੇਦਿਲੀ ਸੇ ਤੋ ਇਬਤਿਦਾ ਨਾ ਕਰੋ ।
*
19.
ਮੇਰੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਸੇ ਮੇਰੀ ਦਾਸਤਾਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ
ਯਕੀਂ ਕਰੋ ਨਾ ਕਰੋ ਮੇਹਰਬਾਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ ।

ਚਲੋ ਯੇਹ ਮਾਨ ਲੀਆ ਮੁਜਰਿਮਿ-ਮੌਹੱਬਤ ਹੈਂ,
ਹਮਾਰੇ ਜੁਰਮ ਕਾ ਹਮ ਸੇ ਬਯਾਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ।

ਬਨੋਗੇ ਦੋਸਤ ਮੇਰੇ ਤੁਮ ਭੀ ਦੁਸ਼ਮਨ ਏਕ ਦਿਨ,
ਮੇਰੀ ਹਯਾਤ ਕੀ ਆਹੋ-ਫ਼ੁਗਾਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ ।

ਲਬੋਂ ਕੋ ਸੀ ਕੇ ਜੋ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ਬਜ਼ਮਿ-ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ,
ਕਭੀ ਤੋ ਉਨ ਕੀ ਭੀ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀਆਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ ।

ਕਹੋਗੇ ਵਕਤ ਕੋ ਮੁਜਰਿਮ ਭਰੀ ਬਹਾਰੋਂ ਮੇਂ,
ਜਲਾ ਥਾ ਕੈਸੇ ਮੇਰਾ ਆਸ਼ੀਆਂ ਸੁਨੋ ਤੋ ਸਹੀ ।
*
20.
ਪੱਥਰ ਕੇ ਖ਼ੁਦਾ ਪੱਥਰ ਕੇ ਸਨਮ ,ਪੱਥਰ ਕੇ ਹੀ ਇਨਸਾਂ ਪਾਏ ਹੈਂ,
ਤੁਮ ਸ਼ਹਿਰਿ-ਮੌਹੱਬਤ ਕਹਿਤੇ ਹੋ, ਹਮ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕਰ ਆਏ ਹੈਂ ।

ਬੁਤਖ਼ਾਨਾ ਸਮਝਤੇ ਹੋ ਜਿਸ ਕੋ, ਪੂਛੋ ਨਾ ਵਹਾਂ ਕਿਆ ਹਾਲਤ ਹੈ,
ਹਮ ਲੋਗ ਵਹੀਂ ਸੇ ਲੌਟੇ ਹੈਂ ,ਬਸ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰੋ ਲੌਟ ਆਏ ਹੈਂ ।

ਹਮ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੈਂ ਮੁੱਦਤ ਸੇ, ਅਬ ਉਮਰ ਗੁਜ਼ਾਰੇਂ ਭੀ ਤੋ ਕਹਾਂ,
ਸਹਿਰਾ ਮੇਂ ਖੁਸ਼ੀ ਕੇ ਫੂਲ ਨਹੀਂ, ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਮੇਂ ਗ਼ਮੋਂ ਕੇ ਸਾਏ ਹੈਂ ।

ਹੋਠੋਂ ਪੇ ਤਬੱਸੁਮ ਹਲਕਾ ਸਾ, ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਨਮੀ ਸੀ ਹੈ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਹਮ ਅਹਿਲਿ-ਮੌਹੱਬਤ ਪਰ ਅਕਸਰ, ਐਸੇ ਭੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਆਏ ਹੈਂ ।
*
21.
ਫਿਰ ਆਜ ਮੁਝੇ ਤੁਮ ਕੋ
ਬਸ ਇਤਨਾ ਬਤਾਨਾ ਹੈ,
ਹੰਸਨਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ
ਹੰਸਤੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ ।

ਮਧੂਬਨ ਹੋ ਯਾ ਗੁਲਸ਼ਨ ਹੋ
ਪਤਝੜ ਹੋ ਯਾ ਸਾਵਨ ਹੋ,
ਹਰ ਹਾਲ ਮੇਂ ਇਨਸਾਂ ਕਾ
ਇਕ ਫੂਲ ਸਾ ਜੀਵਨ ਹੋ
ਕਾਂਟੋਂ ਮੇਂ ਨਾ ਉਲਝ ਕੇ ਭੀ
ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਹੀ ਲੁਟਾਨਾ ਹੈ
ਹੰਸਨਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ
ਹੰਸਤੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ ।

ਹਰ ਪਲ ਜੋ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਏ
ਦਾਮਨ ਕੋ ਤੋ ਭਰ ਜਾਏ
ਯੇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਜੀ ਲੇਂ ਤੋ
ਤਕਦੀਰ ਸੰਵਰ ਜਾਏ
ਇਸ ਉਮਰ ਕੀ ਰਾਹੋਂ ਸੇ
ਖ਼ੁਸ਼ੀਓਂ ਕੋ ਚੁਰਾਨਾ ਹੈ
ਹੰਸਨਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ
ਹੰਸਤੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ ।

ਸਬ ਦਰਦ ਮਿਟਾ ਦੇਂ ਹਮ
ਹਰ ਗ਼ਮ ਕੋ ਸਜ਼ਾ ਦੇਂ ਹਮ
ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ਜਿਸੇ ਜੀਨਾ
ਦੁਨੀਆ ਕੋ ਸਿਖਾ ਦੇਂ ਹਮ
ਯੇਹ ਆਜ ਤੋ ਅਪਨਾ ਹੈ
ਕਲ ਭੀ ਅਪਨਾਨਾ ਹੈ
ਹੰਸਨਾ ਹੀ ਜੀਵਨ ਹੈ
ਹੰਸਤੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ ।
*
22.
ਸਾਮਨੇ ਹੈ ਜੋ ਉਸੇ ਲੋਗ ਬੁਰਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ,
ਜਿਸ ਕੋ ਦੇਖਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਸ ਕੋ ਖ਼ੁਦਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੋ ਭੀ ਸਿਲਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ਕਹਿਨੇ ਵਾਲੇ,
ਜੀਨੇ ਵਾਲੇ ਤੋ ਗੁਨਾਹੋਂ ਕੀ ਸਜ਼ਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ।

ਫ਼ਾਸਲੇ ਉਮਰ ਕੇ ਕੁਛ ਔਰ ਬੜ੍ਹਾ ਦੇਤੀ ਹੈ,
ਜਾਨੇ ਕਿਊਂ ਲੋਗ ਉਸੇ ਫਿਰ ਭੀ ਦਵਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ।

ਚੰਦ ਮਾਸੂਮ ਸੇ ਪੱਤੋਂ ਕਾ ਲਹੂ ਹੈ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’,
ਜਿਸ ਕੋ ਮਹਿਬੂਬ ਕੇ ਹਾਥੋਂ ਕੀ ਹਿਨਾ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ ।
*
23.
ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ ਸਹਿਰ ਲੇ ਕੇ ਆ ਗਇਆ,
ਕਾਤਿਲ ਕੋ ਆਜ ਅਪਨੇ ਹੀ ਘਰ ਲੇ ਕੇ ਆ ਗਇਆ ।

ਤਾ-ਉਮਰ ਢੂੰਡਤਾ ਰਹਾ ਮੰਜ਼ਿਲ ਮੈਂ ਇਸ਼ਕ ਕੀ,
ਅੰਜਾਮ ਯੇਹ ਕਿ ਗ਼ਰਦਿ-ਸਫ਼ਰ ਲੇ ਕੇ ਆ ਗਇਆ ।

ਨਸ਼ਤਰ ਹੈ ਮੇਰੇ ਹਾਥ ਮੇਂ, ਕਾਂਧੋਂ ਪੇ ਮਯਕਦਾ
ਲੋ ਮੈਂ ਇਲਾਜਿ-ਦਰਦਿ-ਜਿਗਰ ਲੇ ਕੇ ਆ ਗਇਆ ।

‘ਫ਼ਾਕਿਰ’ ਸਨਮਕਦੇ ਮੇਂ ਨਾ ਆਤਾ ਮੈਂ ਲੌਟ ਕਰ,
ਇਕ ਜ਼ਖ਼ਮ ਭਰ ਗਇਆ ਥਾ ਇਧਰ ਲੇ ਕੇ ਆ ਗਇਆ ।
*
24.
ਸ਼ੈਖ਼ ਜੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਸੀ ਪੀ ਕਰ ਆਈਏ,
ਮਯ ਹੈ ਕਿਆ ਸ਼ੈਅ ਫਿਰ ਹਮੇਂ ਬਤਲਾਈਏ ।

ਆਪ ਕਿਊਂ ਹੈਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਸੇ ਖ਼ਫ਼ਾ,
ਆਪ ਭੀ ਦੁਸ਼ਮਨ ਮੇਰੇ ਬਨ ਜਾਈਏ ।

ਕਿਆ ਹੈ ਅੱਛਾ ਕਿਆ ਬੁਰਾ ਬੰਦਾ ਨਵਾਜ਼
ਆਪ ਸਮਝੇਂ ਤੋ ਹਮੇਂ ਸਮਝਾਈਏ ।

ਜਾਨੇ ਦੀਜੇ ਅਕਲ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਜਨਾਬ,
ਦਿਲ ਕੀ ਸੁਨੀਏ ਔਰ ਪੀਤੇ ਜਾਈਏ ।
*
25.
ਉਲਫ਼ਤ ਕਾ ਜਬ ਕਿਸੀ ਨੇ ਲੀਆ ਨਾਮ ਰੋ ਪੜੇ,
ਅਪਨੀ ਵਫ਼ਾ ਕਾ ਸੋਚ ਕੇ ਅੰਜਾਮ ਰੋ ਪੜੇ ।

ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਯੇਹ ਸਵਾਲ ਮੁਹੱਬਤ ਸੇ ਕਿਆ ਮਿਲਾ,
ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਯੇਹ ਜਵਾਬ ਕਿ ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਰੋ ਪੜੇ ।

ਰਾਹਿ-ਵਫ਼ਾ ਮੇਂ ਹਮ ਕੋ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਥੀ,
ਦੋ ਗਾਮ ਹੀ ਚਲੇ ਥੇ ਕਿ ਹਰ ਗਾਮ ਰੋ ਪੜੇ ।

ਰੋਨਾ ਨਸੀਬ ਮੇਂ ਹੈ ਤੋ ਔਰੋਂ ਸੇ ਕਿਆ ਗਿਲਾ,
ਅਪਨੇ ਹੀ ਸਰ ਲੀਆ ਕੋਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਰੋ ਪੜੇ ।
*
26.
ਉਸ ਮੋੜ ਸੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਂ ਫਿਰ ਯੇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ,
ਹਰ ਸ਼ੈਅ ਜਹਾਂ ਹਸੀਨ ਥੀ, ਹਮ ਤੁਮ ਥੇ ਅਜਨਬੀ ।

ਲੇ ਕਰ ਚਲੇ ਥੇ ਹਮ ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਜੰਨਤ ਕੇ ਖ਼ੁਆਬ ਥੇ,
ਫੂਲੋਂ ਕੇ ਖ਼ੁਆਬ ਥੇ ਵੋਹ ਮੁਹੱਬਤ ਕੇ ਖ਼ੁਆਬ ਥੇ,
ਲੇਕਿਨ ਕਹਾਂ ਹੈ ਉਨ ਮੇਂ ਵੋਹ ਪਹਿਲੀ ਸੀ ਦਿਲਕਸ਼ੀ ।

ਰਹਿਤੇ ਥੇ ਹਮ ਹਸੀਨ ਖ਼ਯਾਲੋਂ ਕੀ ਭੀੜ ਮੇਂ,
ਉਲਝੇ ਹੂਏ ਹੈਂ ਆਜ ਸਵਾਲੋਂ ਕੀ ਭੀੜ ਮੇਂ,
ਆਨੇ ਲਗੀ ਹੈ ਯਾਦ ਵੋਹ ਫੁਰਸਤ ਕੀ ਹਰ ਘੜੀ ।

ਸ਼ਾਇਦ ਯੇਹ ਵਕਤ ਹਮਸੇ ਕੋਈ ਚਾਲ ਚਲ ਗਇਆ,
ਰਿਸ਼ਤਾ ਵਫ਼ਾ ਕਾ ਔਰ ਹੀ ਰੰਗੋਂ ਮੇਂ ਢਲ ਗਇਆ,
ਅਸ਼ਕੋਂ ਕੀ ਚਾਂਦਨੀ ਸੇ ਥੀ ਬੇਹਤਰ ਵੋਹ ਧੂਪ ਹੀ ।
*
27.
ਯੇਹ ਦੌਲਤ ਭੀ ਲੇ ਲੋ, ਯੇਹ ਸ਼ੋਹਰਤ ਭੀ ਲੇ ਲੋ,
ਭਲੇ ਛੀਨ ਲੋ ਮੁਝ ਸੇ ਮੇਰੀ ਜਵਾਨੀ,
ਮਗਰ ਮੁਝ ਕੋ ਲੌਟਾ ਦੋ ਬਚਪਨ ਕਾ ਸਾਵਨ,
ਵੋਹ ਕਾਗਜ਼ ਕੀ ਕਸ਼ਤੀ, ਵੋਹ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾ ਪਾਨੀ ।

ਮੁਹੱਲੇ ਕੀ ਸਬ ਸੇ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਪੁਰਾਨੀ,
ਵੋਹ ਬੁਢੀਆ ਜਿਸੇ ਬੱਚੇ ਕਹਿਤੇ ਥੇ ਨਾਨੀ,
ਵੋਹ ਨਾਨੀ ਕੀ ਬਾਤੋਂ ਮੇਂ ਪਰੀਓਂ ਕਾ ਡੇਰਾ
ਵੋਹ ਚੇਹਰੇ ਕੀ ਝੁਰੀਓਂ ਮੇਂ ਸਦੀਓਂ ਕਾ ਫੇਰਾ,
ਭੁਲਾਏ ਨਹੀਂ ਭੂਲ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕੋਈ,
ਵੋਹ ਛੋਟੀ ਸੀ ਰਾਤੇਂ, ਵੋਹ ਲੰਬੀ ਕਹਾਨੀ ।

ਕੜੀ ਧੁਪ ਮੇਂ ਅਪਨੇ ਘਰ ਸੇ ਨਿਕਲਨਾ,
ਵੋਹ ਚਿੜੀਆ, ਵੋਹ ਬੁਲਬੁਲ, ਵੋਹ ਤਿਤਲੀ ਪਕੜਨਾ
ਵੋਹ ਗੁਡੀਆ ਕੀ ਸ਼ਾਦੀ ਮੇਂ ਲੜਨਾ ਝਗੜਨਾ,
ਵੋਹ ਝੂਲੋਂ ਸੇ ਗਿਰਨਾ, ਵੋਹ ਗਿਰ ਕੇ ਸੰਭਲਨਾ,
ਵੋਹ ਪੀਤਲ ਕੇ ਛੱਲੋਂ ਕੇ ਪਯਾਰੇ ਸੇ ਤੋਹਫੇ,
ਵੋਹ ਟੂਟੀ ਹੂਈ ਚੂੜੀਓਂ ਕੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ।

ਕਭੀ ਰੇਤ ਕੇ ਊਂਚੇ ਟੀਲੋਂ ਪੇ ਜਾਨਾ,
ਘਰੌਂਦੇ ਬਨਾਨਾ ਬਨਾ ਕੇ ਮਿਟਾਨਾ,
ਵੋਹ ਮਾਸੂਮ ਚਾਹਤ ਕੀ ਤਸਵੀਰ ਅਪਨੀ,
ਵੋਹ ਖ਼ੁਆਬੋਂ-ਖ਼ਯਾਲੋਂ ਕੀ ਜਾਗੀਰ ਅਪਨੀ
ਨਾ ਦੁਨੀਆ ਕਾ ਗ਼ਮ ਥਾ ਨਾ ਰਿਸ਼ਤੋਂ ਕੇ ਬੰਧਨ,
ਬੜੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਥੀ ਵੋਹ ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ ।
*
28.
ਯੇਹ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਯੇਹ ਸਪਨੇ ਯੇਹ ਰਿਸ਼ਤੇ ਯੇਹ ਧਾਗੇ,
ਕਿਸੇ ਕਿਆ ਖ਼ਬਰ ਹੈ ਕਹਾਂ ਟੂਟ ਜਾਏਂ ।
ਮੁਹੱਬਤ ਕੇ ਦਰੀਆ ਮੇਂ ਤਿਨਕੇ ਵਫ਼ਾ ਕੇ
ਨਾ ਜਾਨੇ ਯੇਹ ਕਿਸ ਮੋੜ ਪਰ ਡੂਬ ਜਾਏਂ ।
ਅਜਬ ਦਿਲ ਕੀ ਬਸਤੀ ਅਜਬ ਦਿਲ ਕੀ ਵਾਦੀ,
ਹਰ ਏਕ ਮੋੜ ਮੌਸਮ ਨਈ ਖ਼ਵਾਹਿਸ਼ੋਂ ਕਾ,
ਲਗਾਏ ਹੈਂ ਹਮ ਨੇ ਭੀ ਸਪਨੋਂ ਕੇ ਪੌਦੇ
ਮਗਰ ਕਿਆ ਭਰੋਸਾ ਯਹਾਂ ਬਾਰਿਸ਼ੋਂ ਕਾ ।
ਮੁਰਾਦੋਂ ਕੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਕੇ ਸਪਨੋਂ ਮੇਂ ਖੋਏ,
ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਰਾਹੋਂ ਪੇ ਹਮ ਚਲ ਪੜੇ ਥੇ,
ਜ਼ਰਾ ਦੂਰ ਚਲ ਕੇ ਜਬ ਆਂਖੇਂ ਖੁਲੀ ਤੋ,
ਕੜੀ ਧੁਪ ਮੇਂ ਹਮ ਅਕੇਲੇ ਖੜੇ ਥੇ ।
ਜਿਨ੍ਹੇ ਦਿਲ ਸੇ ਚਾਹਾ, ਜਿਨ੍ਹੇ ਦਿਲ ਸੇ ਪੂਜਾ,
ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹੈਂ ਵਹੀ ਅਜਨਬੀ ਸੇ,
ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਯੇਹ ਸਦੀਓਂ ਪੁਰਾਨੀ,
ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕੋਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੇ ।
*
29.
ਜ਼ਖ਼ਮ ਜੋ ਆਪ ਕੀ ਇਨਾਇਤ ਹੈ
ਇਸ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਕੋ ਕਿਆ ਨਾਮ ਦੇਂ ਹਮ,
ਪਯਾਰ ਦੀਵਾਰ ਬਨ ਕੇ ਰਹਿ ਗਇਆ ਹੈ
ਇਸ ਕਹਾਨੀ ਕੋ ਕਿਆ ਨਾਮ ਦੇਂ ਹਮ ।

ਆਪ ਇਲਜ਼ਾਮ ਧਰ ਗਏ ਹਮ ਪਰ
ਏਕ ਏਹਸਾਨ ਕਰ ਗਏ ਹਮ ਪਰ,
ਆਪ ਕੀ ਯੇਹ ਮੇਹਰਬਾਨੀ ਹੈ
ਮੇਹਰਬਾਨੀ ਕੋ ਕਿਆ ਨਾਮ ਦੇਂ ਹਮ ।

ਆਪ ਕੋ ਯੂੰ ਹੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਮਝਾ
ਧੂਪ ਕੋ ਹਮ ਨੇ ਚਾਂਦਨੀ ਸਮਝਾ
ਭੂਲ ਹੀ ਭੂਲ ਜਿਸ ਕੀ ਆਦਤ ਹੈ
ਇਕ ਜਵਾਨੀ ਕੋ ਕਿਆ ਨਾਮ ਦੇਂ ਹਮ ।

ਰਾਤ ਸਪਨਾ ਬਹਾਰ ਕਾ ਦੇਖਾ
ਦਿਨ ਹੂਆ ਤੋ ਗੁਬਾਰ ਸਾ ਦੇਖਾ
ਬੇਵਫ਼ਾ ਵਕਤ ਬੇਜ਼ੁਬਾਂ ਨਿਕਲਾ
ਬੇਜ਼ੁਬਾਨੀ ਕੋ ਕਿਆ ਨਾਮ ਦੇਂ ਹਮ ।
*
30.
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੁਝ ਕੋ ਜੀਆ ਹੈ ਕੋਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ,
ਜ਼ਹਿਰ ਖ਼ੁਦ ਮੈਨੇ ਪੀਆ ਹੈ ਕੋਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ ।

ਮੈਨੇ ਮੁਜਰਿਮ ਕੋ ਭੀ ਮੁਜਰਿਮ ਨਾ ਕਹਾ ਦੁਨੀਆ ਮੇਂ,
ਬਸ ਯਹੀ ਜੁਰਮ ਕੀਆ ਹੈ ਕੋਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ ।

ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਮੇਂ ਲਿਖੇ ਥੇ ਯੇਹ ਉਨ੍ਹੀ ਕੇ ਆਂਸੂ,
ਦਿਲ ਕੇ ਜ਼ਖ਼ਮੋਂ ਕੋ ਸੀਆ ਹੈ ਕੋਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ ।

ਅਬ ਗਿਰੇ ਸੰਗ ਕਿ ਸ਼ੀਸ਼ੋਂ ਕੀ ਹੋ ਬਾਰਿਸ਼ ‘ਫ਼ਾਕਿਰ’
ਅਬ ਕਫ਼ਨ ਓੜ ਲੀਆ ਹੈ ਕੋਈ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ ।
*
31.
ਕੋਈ ਦੋਸਤ ਹੈ ਨਾ ਰਕੀਬ ਹੈ,
ਤੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਕਿਤਨਾ ਅਜੀਬ ਹੈ ।

ਵੋਹ ਜੋ ਇਸ਼ਕ ਥਾ ਵੋਹ ਜਨੂੰਨ ਥਾ,
ਯੇਹ ਜੋ ਹਿਜਰ ਹੈ ਯੇਹ ਨਸੀਬ ਹੈ ।

ਯਹਾਂ ਕਿਸ ਕਾ ਚੇਹਰਾ ਪੜ੍ਹਾ ਕਰੂੰ,
ਯਹਾਂ ਕੌਨ ਇਤਨਾ ਕਰੀਬ ਹੈ ।

ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਕਹੂੰ ਮੇਰੇ ਸਾਥ ਚਲ,
ਯਹਾਂ ਸਬ ਕੇ ਸਰ ਪਰ ਸਲੀਬ ਹੈ ।

***